SAFe Glossary

The SAFe glossary is a set of definitions for all SAFe Big Picture elements.  The extended glossary provides definitions for additional terms used in the Framework. Some are unique to SAFe (e.g., PO Sync), while others are common in Lean-Agile development (e.g., MVP). They are provided here for clarity in their meaning in the context of SAFe. All extended glossary terms appear in the English configuration and will appear in other language configurations once translated.

A

  • Acceptance Criteria (Kryteria Akceptacji)

    Kryteria akceptacji dostarczają informacji potrzebnych do zapewnienia, że Historyjka, Funkcjonalność lub Możliwość (Capability) są prawidłowo zaimplementowane i obejmują odpowiednią funkcjonalność oraz wymagania niefunkcjonalne (NFR).

  • Acceptance Test Driven Development, ATDD (Wytwarzanie Sterowane Testami Akceptacyjnymi)

    Wytwarzanie Sterowane Testami Akceptacyjnymi (ATDD) jest zwinną praktyką wytwarzania opartą na testach, w dużej mierze równoznaczną z Behavior-Driven Development (BDD).

  • Agile (Zwinność)

    Agile to zestaw wartości, zasad i praktyk dotyczących iteracyjnego rozwoju, szczegółowo opisanych w Manifeście Zwinności.

  • Agile Business Function (Zwinna funkcja biznesowa)

    Zwinne funkcje biznesowe stosują metody Lean-Agile i Zasady SAFe w celu usprawnienia operacji biznesowych i zapewnienia transparencji w dostarczaniu wartości.

  • Agile Business Train

    Agile Business Train zawiera jeden lub więcej operacyjnych strumieni wartości SAFe oraz wszystkie ARTy potrzebne do zdefiniowania, zbudowania, wdrożenia, obsługi i komercjalizacji kompletnego rozwiązania biznesowego.

  • Agile Executive Team

    Agile Executive Team to konstrukcja służąca do uzgodnienia pośród kierownictwa wyższego szczebla, mająca postać zespołu Agile, który wykazuje zwinny sposób myślenia, wartości, Pryncypia i zwinne praktyki.

  • Agile Manifesto (Manifest Zwinności)

    Manifest Zwinności to przełomowy dokument opisujący cztery wartości i dwanaście zasad zwinnego tworzenia oprogramowania.

  • Agile Product Delivery, APD (Zwinne Dostarczanie Produktów)

    Kompetencja Zwinne Dostarczanie Produktów to zorientowane na klienta podejście służące do definiowania, budowania, wydawania produktów oraz usług w ciągłym przepływie wartości dla klientów i końcowych użytkowników.

  • Agile Release Train, ART

    Agile Release Train (ART) to długotrwały, zwinny zespół zespołów, który przyrostowo rozwija, dostarcza oraz często obsługuje jedno lub więcej rozwiązań w Rozwojowym Strumieniu Wartości.

  • Agile Teams (Zwinne Zespoły)

    Zwinny Zespół to interdyscyplinarna grupa składająca się zazwyczaj z dziesięciu lub mniej osób posiadających wszystkie umiejętności niezbędne do definiowania, budowania, testowania i dostarczania wartości swoim klientom.

  • AI, Artificial Intelligence (Sztuczna Inteligencja)

    Sztuczna inteligencja (AI) to termin używany do opisania szerokiej gamy inteligentnych maszyn zdolnych do wykonywania zadań, które zazwyczaj wymagają ludzkiej inteligencji. Sztuczną inteligencję można zastosować na wszystkich poziomach SAFe, aby tworzyć inteligentne rozwiązania dla klientów, automatyzować działania strumienia wartości i poprawiać odczucia klientów.

  • Architect Sync

    Architect Sync to wydarzenie w ramach Solution Train, które ma zapewnić spójność w obszarze określającym jak projektowane kompromisy są zarządzane w ramach Solution Train, dając częste możliwości kierowania podejściami do wdrażania bez generowania opóźnień.

  • Architectural Runway (Ścieżka Architektoniczna)

    Ścieżka Architektoniczna składa się z istniejącego kodu, komponentów i infrastruktury technicznej potrzebnej do wdrożenia krótkoterminowych funkcjonalności przy minimalnych opóźnieniach oraz konieczności przeprojektowywania.

  • ART Backlog

    ART Backlog to system Kanban, który służy do wychwytywania i zarządzania funkcjonalnościami i Enablerami dającymi możliwość na ulepszenie rozwiązania i rozbudowę jego ścieżki architektonicznej.

  • ART Flow (Przepływ ART)

    Przepływ ART opisuje stan, w którym ART zapewnia klientowi ciągły przepływ wartościowych Funkcjonalności.

  • ART Kanban

    ART Kanban system to metoda wizualizacji i zarządzania przepływu funkcjonalności od pomysłu do analizy, implementacji i wydania za pośrednictwem Continuous Delivery Pipeline.

  • ART PI Risks (Ryzyka PI dla ART)

    Ryzyka PI dla ART to zidentyfikowane rzeczy, które mogą mieć wpływ na zdolność do spełnienia celów PI w ART.

  • ART Planning Board (Tablica Planowania ART)

    Tablica Planowania ART to wizualizacja dat dostarczania Funkcjonalności w ramach PI, zależności międzyzespołowych dla Funkcjonalności oraz odpowiednich kamieni milowych.

  • ART Predictability Measure (Miara przewidywalności ARTu)

    Miara przewidywalności ARTu jest podsumowaniem planowanych i rzeczywistych wartości biznesowych dla wszystkich zespołów w ART dla PI.

  • ART Sync

    ART Sync to wydarzenie ART, które łączy dwa wydarzenia: Product Owner (PO) Sync i Coach Sync.

B

  • Backlog Refinement (Doskonalenie Backlogu)

    Doskonalenie Backlogu to okresowe działanie, które zespoły wykorzystują do definiowania, omawiania, szacowania i ustalania kryteriów akceptacji dla nadchodzących elementów Backlogu.

  • Baseline Solution Investments, BSIs

    Baseline Solution Investments (BSIs) to koszty ponoszone przez każdy Strumień Wartości podczas opracowywania, wspierania i obsługi rozwiązań, które zapewniają bieżące Możliwości (Capabilities) Biznesowe.

  • Batch Size (Wielkość Paczki)

    Wielkość Paczki jest miarą ilości pracy "wciągniętej" do systemu w danym przedziale czasowym.

  • Behavior-Driven Development, BDD

    Behaviour-Driven Development (BDD) jest zwinną praktyką wytwarzania opartą na testach, która wspiera wbudowywanie jakości poprzez zdefiniowanie (i potencjalnie automatyzację) testów przed, lub jako część określania zachowania systemu.

  • Benefit Hypothesis (Hipoteza korzyści)

    Hipoteza korzyści to proponowana mierzalna korzyść biznesowa lub korzyść dla klienta wynikająca z Epika, Możliwości (Capability), Funkcjonalności (Feature) lub Historyjki.

  • Big Data

    Big Data odnosi się do ról i praktyk wymaganych do gromadzenia, zarządzania, normalizowania i dostarczania dużych zbiorów danych, które pomagają organizacjom podejmować bardziej świadome, oparte na faktach, decyzje.

  • Built-In Quality (Wbudowana Jakość)

    Wbudowana Jakość to zestaw praktyk, które pomagają zapewnić, że wyniki zwinnych zespołów, zarówno w domenach biznesowych jak i technologicznych, spełniają odpowiednie standardy jakości w ciągu całego procesu tworzenia wartości dla klienta.

  • Burn-Down (Burn-Up) Chart

    Burn-Down Chart oraz Burn-Up Chart to wykresy graficzne, które ilustrują postęp prac w czasie.

  • Business Agility (Zwinność Biznesowa)

    Zwinność Biznesowa jest to umiejętność konkurowania i dynamicznego rozwoju w erze cyfrowej poprzez szybkie reagowanie na zmiany rynkowe i pojawiające się możliwości poprzez innowacyjne i cyfrowe umożliwienie dostarczania rozwiązań biznesowych.

  • Business and Technology (Biznes i Technologia)

    Biznes i Technologia opisują wzorce, które mogą być użyte w celu realizacji Zwinności Biznesowej poprzez użycie zasad i praktyk SAFe w organizacji.

  • Business Context (Kontekst Biznesowy)

    Kontekst biznesowy to jeden z punktów agendy PI Planningu prezentowany przez Właściciela Biznesu, który opisuje aktualną sytuację w obszarze biznesowym, zapewnia wizję Portfolio i przedstawia spojrzenie na to, jak skutecznie istniejące rozwiązania zaspokajają bieżące potrzeby klientów.

  • Business Owners (Właściciele Biznesu)

    Właściciele Biznesu są kluczowymi interesariuszami ARTu, którzy ponoszą główną odpowiedzialność biznesową i techniczną za zwrot z inwestycji (ROI), zarządzanie oraz Compliance.

  • Business-Enabled ART

    Business-Enabled ART to Agile Release Train, który obejmuje osoby techniczne i biznesowe potrzebne do zapewnienia, że rozwiązanie adresuje kontekst biznesowy, w którym działa, i że rozwiązuje istotne problemy związane z technologią, biznesem i klientem.

C

  • CALMR

    CALMR jest podejściem DevOps, które ukierunkowuje ART w stronę osiągnięcia ciągłego dostarczania wartości poprzez wzmocnienie kultury, automatyzację lean flow, pomiary i odtwarzanie (przywracanie).

  • Capabilities (Możliwości)

    Capabilities (Możliwości) reprezentuje dużą funkcjonalność rozwiązania, której implementacja często obejmuje wiele ARTów, a jej wielkość umożliwia dostarczenie jej w ramach PI.

  • Capacity Allocation (Alokacja Pojemności)

    Alokacja Pojemności to alokacja pracy według typu elementu pracy na nadchodzący okres planowania.

  • Cloud (Chmura)

    Chmura reprezentuje usługi wirtualnego przetwarzania na żądanie i przechowywania danych. Wykorzystywana jest do budowania opłacalnej i skalowalnej infrastruktury i operacji, do wdrażania łańcucha narzędzi DevOps oraz budowania i hostowania aplikacji AI.

  • Coach Sync

    Coach Sync to wydarzenie ART, które pomaga koordynować zależności ART i zapewnia wgląd w postępy i przeszkody.

  • Collective Ownership (Własność zbiorowa)

    Własność zbiorowa to praktyka jakości, w której poszczególni członkowie zespołu mają wymagane umiejętności i uprawnienia do aktualizowania wszelkich istotnych rzeczy w celu poprawy przepływu wartości.

  • Combined Portfolio (Połączone Portfolio)

    Połączone Portfolio to rodzaj porfolio SAFe, które obejmuje zarówno Rozwojowe Strumienie Wartości jak i Operacyjne Strumienie Wartości.

  • Communities of Practice, CoPs

    Communities of Practice (CoPs) to grupy osób zorganizowane wokół wspólnych zainteresowań, określoną domeną techniczną lub biznesową. Regularnie współpracują, aby dzielić się informacjami, doskonalić swoje umiejętności i aktywnie pracować nad poszerzaniem swojej wiedzy na temat interesującej ich domeny.

  • Compliance

    Compliance odnosi się do strategii, działań i artefaktów, które pozwalają zespołom stosować metody rozwoju Lean-Agile, budować systemy o najwyższej możliwej jakości, przy jednoczesnym zapewnieniu, że spełniają one normy regulacyjne, branżowe i inne istotne standardy.

  • Confidence Vote

    Confidence Vote mierzy wiarę zespołów i ARTów w ich zdolność do osiągnięcia ustalonych celów PI.

  • Continuous Delivery Pipeline, CDP

    Continuous Delivery Pipeline (CDP) reprezentuje przepływy pracy, działania i automatyzację potrzebne do kierowania rozwojem nowych funkcjonalności od pomysłu do wydania wartości na żądanie.

  • Continuous Deployment, CD (Ciągłe Wdrażanie)

    Ciągłe Wdrażanie (CD) jest aspektem Continuous Delivery Pipeline, które automatyzuje migrowanie nowej funkcjonalności ze środowiska testowego na środowisko produkcyjne, gdzie później jest przygotowywane do wydania.

  • Continuous Exploration, CE (Ciągła Eksploracja)

    Ciągła Eksploracja (CE) jest aspektem Continuous Delivery Pipeline, która napędza innowacje i wspiera uzgadnianie dotyczące tego, co powinno być budowanie poprzez ciągłą eksplorację rynku, potrzeb klientów, definiowanie wizji, roadmapy oraz szeregu funkcjonalności w ramach budowanego rozwiązania.

  • Continuous Integration, CI (Ciągła Integracja)

    Ciągła Integracja (CI) jest aspektem Continuous Delivery Pipeline, w którym nowe funkcjonalności są rozwijane, testowane, integrowane i walidowane w przygotowaniu na wdrożenie i wydanie.

  • Continuous Learning Culture, CLC (Kultura Ciągłego Uczenia Się)

    Kompetencja Kultura Ciągłego Uczenia Się opisuje szereg wartości i praktyk, które wspierają osoby indywidualne oraz organizację jako całość, aby nieustannie zwiększały wiedzę, kompetencje, wydajność i innowacyjność.

  • Coordinate and Deliver (Koordynacja i Dostarczanie)

    Koordynacja i dostarczanie opisuje praktyki stosowane przez Solution Trains w celu utrzymania uzgodnienia i współpracy potrzebnej do ciągłego dostarczania wartości klientom dużych rozwiązań.

  • Core Values (Kluczowe Wartości)

    Cztery kluczowe wartości to uzgodnienie, transparencja, szacunek dla ludzi oraz nieustanne usprawnianie. Kluczowe wartości przedstawiają fundament przekonań, które są kluczowe dla efektywności SAFe.

  • Cost of Delay (Koszt Opóźnienia)

    Koszt Opóźnienia (CoD) stanowi licznik we wzorze na ustalanie priorytetów WSJF reprezentujący pieniądze lub wartość, które zostaną utracone w wyniku opóźnienia lub niewykonania pracy przez pewien czas w stosunku do innych prac.

  • Customer (Klient)

    Klienci są ostatecznym beneficjentem wartości rozwiązania tworzonego i utrzymywanego przez strumień wartości w ramach portfolio.

  • Customer Centricity (Klientocentryczność)

    Klientocentryczność jest podejściem, które skupia się na tworzeniu pozytywnego doświadczenia dla klientów poprzez produkty i usługi oferowane przez organizację.

  • Customer Journey Map (Mapa Ścieżki Klienta)

    Mapa Ścieżki Klienta rejestruje doświadczenia użytkownika podczas interakcji z Operacyjnym Strumieniem Wartości, produktami i usługami firmy.

D

  • Decentralized Decision-Making (Zdecentralizowane Podejmowanie Decyzji)

    Zdecentralizowane Podejmowanie Decyzji umożliwia pojedynczym osobom i zespołom podejmowanie decyzji w oparciu o lokalną wiedzę i kontekst.

  • Definition of Done (Definicja Ukończenia)

    Definicja Ukończenia określa wymagania dotyczące kompletności wyników pracy lub przyrostu wartości.

  • Deploy (Wdrożenie)

    Wdrażanie oznacza migrację zmiany ze środowiska przedprodukcyjnego do środowiska produkcyjnego lub operacyjnego, w którym może (ale nie musi) ona zostać udostępniona użytkownikowi końcowemu.

  • Design Thinking

    Design Thinking to zorientowany na klienta proces rozwoju, który tworzy pożądane produkty, które są zarówno opłacalne i możliwe do utrzymania w całym cyklu życia.

  • Develop on Cadence (Wytwarzanie w Rytmie)

    Wytwarzanie w Rytmie to zestaw wydarzeń i działań wytwórczych, które odbywają się zgodnie z regularnym harmonogramem.

  • Development Value Streams (Rozwojowy Strumień Wartości)

    Rozwojowy Strumień Wartości jest sekwencją działań wymaganych do tego, by przekształcić hipotezę biznesową w cyfrowe rozwiązanie, które dostarcza wartość dla klienta.

  • DevOps

    DevOps to sposób myślenia, kultura i zestaw technicznych praktyk, które wspierają integrację, automatyzację i współpracę potrzebną do skutecznego opracowania i obsługi rozwiązania.

E

  • Empathy Map (Mapa Empatii)

    Mapa Empatii to narzędzie design thinking, które służy do rozwijania głębokiego i wspólnego zrozumienia klientów.

  • Enablers

    Enablers to elementy backlogu, które rozbudowują Ścieżkę Architektoniczną opracowywanego rozwiązania lub poprawiają wydajność Rozwojowego Strumienia Wartości.

  • Enterprise

    Enterprise reprezentuje podmiot biznesowy, do którego należy każde SAFe portfolio.

  • Enterprise Architect

    Enterprise Architect jest odpowiedzialny za ustanowienie wizji technologicznej, strategii i roadmapy na poziomie Portfolio.

  • Enterprise Solution Delivery, ESD

    Kompetencja Enterprise Solution Delivery (ESD) opisuje praktyki niezbędne do zastosowania zasad i praktyk SAFe do specyfikacji, rozwoju, eksploatacji i ewolucji największych i najbardziej wyrafinowanych aplikacji, sieci i cyber-fizycznych systemów na świecie.

  • Epic Hypothesis Statement

    Epic Hypothesis Statement to ustrukturyzowany format używany do przechwytywania, organizowania i przekazywania krytycznych informacji i założeń dotyczących Epika.

  • Epic Owners (Właściciele Epików)

    Właściciel Epiku jest odpowiedzialny za koordynację Epików poprzez wykorzystanie systemu Portfolio Kanban.

  • Epics (Epiki)

    Epik to znacząca inicjatywa rozwoju Rozwiązania.

  • Essential SAFe

    Essential SAFe zapewnia minimalny zestaw elementów niezbędny do dostarczania rozwiązań przez Agile Release Trains. Stanowi najprostszy punkt wyjścia do rozpoczęcia implementacji.

  • Estimating Poker

    Estimating Poker to technika współpracy służąca do relatywnego szacowania rozmiaru Historyjki i Funkcjonalności (Features).

  • Extreme Programming (Programowanie Ekstremalne)

    Programowanie Ekstremalne (XP) to zestaw zwinnych praktyk inżynierii oprogramowania zaprojektowanych w celu poprawy jakości oprogramowania i reagowania na zmieniające się wymagania.

F

  • Features (Funkcjonalności)

    Funkcjonalności reprezentują funkcje rozwiązania, które zapewniają wartość biznesową, spełniają potrzeby interesariuszy i mają rozmiar umożliwiający dostarczenie ich przez Agile Release Train w PI.

  • Flow (Przepływ)

    Przepływ to stan występujący w płynnym, liniowym i szybkim ruchu produktu pracy krok po kroku w strumieniu wartości.

  • Flow Distribution (Rozkład przepływu)

    Rozkład Przepływu jest miarą proporcji elementów pracy według typu w systemie.

  • Flow Efficiency (Wydajność Przepływu)

    Wydajność Przepływu to stosunek całkowitego czasu spędzonego na czynnościach wnoszących wartość do całkowitego czasu przepływu.

  • Flow Load (Obciążenie Przepływu)

    Obciążenie Przepływu jest miarą liczby aktualnie wykonywanych elementów pracy (aktywnych lub oczekujących).

  • Flow Predictability (Przewidywalność Przepływu)

    Przewidywalność Przepływu jest miarą tego, jak konsekwentnie zespoły, ARTy i Portfolia są w stanie wywiązać się ze swoich zobowiązań.

  • Flow Time (Czas Przepływu)

    Czas Przepływu jest miarą czasu, jaki upłynął od rozpoczęcia do zakończenia danego elementu pracy.

  • Flow Velocity (Prędkość Przepływu)

    Prędkość Przepływu mierzy liczbę ukończonych elementów pracy w danym okresie.

  • Foundation (Podstawy)

    Podstawy SAFe, oparte na przywództwie Lean-Agile i kompetencjach kultury ciągłego uczenia się, obejmują sposoby myślenia, wartości, zasady i wskazówki dotyczące implementacji potrzebne do wdrożenia praktyk SAFe i osiągnięcia zwinności biznesowej.

  • Full SAFe

    Full SAFe to najbardziej wszechstronna wersja Frameworka, która wspiera organizacje budujące i utrzymujące portfolio dużych i złożonych rozwiązań.

G

  • Gemba

    Gemba, znana również jako Genba, to japońskie słowo oznaczające „prawdziwe miejsce”, w którym wykonywana jest praca i tworzona jest wartość.

H

  • Hackathon

    Hackathony to wydarzenie dla poszukiwania innowacji, podczas którego członkowie zespołu mogą pracować nad czym chcą i z kim chcą, o ile praca odzwierciedla misję firmy, a na koniec demonstrują swoją pracę.

I

  • Innovation and Planning Iteration (Iteracja Innowacji i Planowania)

    Iteracja Innowacji i Planowania to unikalna, dedykowana Iteracja, która występuje w każdym PI. Zapewnia bufor w oszacowaniach dla osiągnięcia celów PI oraz dedykowany czas na innowacje, ciągłe kształcenie, planowanie PI oraz wydarzenia Inspekcji i Adaptacji (I&A).

  • Inspect and Adapt (Inspekcja i Adaptacja)

    Inspekcja i Adaptacja to istotne wydarzenie odbywające się na końcu każdego PI, podczas którego aktualny stan Rozwiązania jest demonstrowany i oceniany. Następnie zespoły rozważają i identyfikują elementy poprawy w backlogu w oparciu o ustrukturyzowane warsztaty rozwiązywania problemów.

  • Integration Point (Punkt Integracji)

    Punkt Integracji to wydarzenie, które łączy różne elementy rozwiązania w zintegrowaną całość, którą można obiektywnie ocenić pod kątem wydajności i przydatności do użycia.

  • Investment Horizons (Horyzont Inwestycyjny)

    Horyzonty Inwestycyjne zapewniają firmom strukturę umożliwiającą analizę, zrozumienie i alokację inwestycji w obecne i przyszłe możliwości biznesowe.

  • Iteration (Iteracja)

    Iteracja to standardowy, o stałym czasie trwania, przedział czasowy, podczas którego Zwinne Zespoły i ARTy indywidualnie i zbiorowo dostarczają przyrostowo wartość klienta, pracując jednocześnie nad osiągnięciem celów PI.

  • Iteration Goals (Cele Iteracji)

    Cele iteracji są podsumowaniem wysokopoziomowych celów biznesowych i technicznych, które zwinny zespół zgadza się osiągnąć w Iteracji.

  • Iteration Planning

    Iteration Planning to wydarzenie SAFe Scrum, w którym wszyscy członkowie zespołu określają, jaką część backlogu zespołu mogą zobowiązać się dostarczyć podczas nadchodzącej iteracji. Zespół podsumowuje tę pracę jako zestaw celów iteracji, do których zespół się zobowiązuje.

  • Iteration Retrospective

    Iteration Retrospective to regularne wydarzenie, podczas którego członkowie zespołu omawiają wyniki iteracji, dokonują przeglądu swoich praktyk i identyfikują sposoby poprawy.

  • Iteration Review

    Iteration Review jest regularnym wydarzeniem SAFe Scrum, w którym zespół przeprowadza inspekcję przyrostu iteracji, ocenia postęp i dostosowuje Team Backlog.

L

  • Large Solution SAFe

    Large Solution SAFe jest przeznaczone dla organizacji budujących duże i złożone rozwiązania, które nie wymagają nadzoru portfolio.

  • Lean

    Lean jest zasobem wiedzy i zestawem praktyk zaprojektowanych w celu poprawy efektywności i skuteczności dostarczania wartości poprzez zmniejszenie opóźnień i wyeliminowanie działań nie wnoszących wartości dodanej.

  • Lean Budget Guardrails

    Lean Budget Guardrails opisuje zasady i praktyki dotyczące budżetowania, wydatków i zarządzania dla określonego portfolio.

  • Lean Budgets

    Lean Budgets to podejście do zarządzania budżetem, który finansuje strumienie wartości zamiast projektów, przyspieszając dostarczanie wartości oraz zmniejszając obciążenie i koszty związane z tradycyjnym księgowaniem kosztów projektu.

  • Lean Business Case, LBC

    Lean Business Case (LBC) to ustrukturyzowany format opisu Epików, ich MVP oraz przewidywanej wartości biznesowej.

  • Lean Governance

    Lean Governance to wymiar Lean Portfolio Management, który wspiera nadzór nad kosztami, audytem, zgodnością, wydatkami, pomiarami i raportowaniem.

  • Lean Portfolio Management, LPM

    Kompetencja Lean Portfolio Management (LPM) łączy strategię i wykonanie poprzez zastosowanie podejścia Lean i myślenia systemowego w strategii i finansowaniu inwestycji, zwinnych operacjach portfolio i zarządzaniu.

  • Lean Quality Management System, Lean QMS

    Lean Quality Management System (Lean QMS) to rodzaj systemu zarządzania jakością, który stosuje praktyki, zasady i procedury Lean-Agile w celu potwierdzenia jakości, bezpieczeństwa i skuteczności produktu.

  • Lean User Experience, Lean UX

    Lean User Experience (Lean UX) to oparte na zespołach podejście do tworzenia lepszych produktów, koncentrujące się mniej na teoretycznie idealnym projekcie, a bardziej na iteracyjnym uczeniu się, ogólnym doświadczeniu użytkownika i rezultatach klientów.

  • Lean-Agile Centre of Excellence, LACE

    Lean-Agile Centre of Excellence (LACE) to mały zespół Agile zajmujący się wdrażaniem sposobu pracy SAFe Lean-Agile.

  • Lean-Agile Leadership, LAL (Przywództwo Lean-Agile)

    Kompetencja Przywództwo Lean-Agile opisuje sposób, w jaki liderzy prowadzą i podtrzymują zmiany organizacyjne, doskonałość operacyjną, umożliwiając osobom i zespołom osiągnięcie ich najwyższego potencjału.

  • Lean-Agile Mindset

    Lean-Agile Mindset to połączenie przekonań, założeń, postaw, działań liderów i praktyków SAFe, którzy przyjmują koncepcję Lean Thinking oraz Manifestu Zwinności.

  • Little's Law (Prawo Little’a)

    Prawo Little'a to teoria kolejkowania, która stwierdza, że średni czas oczekiwania na usługę z systemu jest równy stosunkowi średniej długości kolejki podzielonej przez średnią szybkość przetwarzania.

M

  • Measure and Grow (Miary Rozwoju)

    Miary Rozwoju to podejście stosowane przez organizacje SAFe do oceny postępów w kierunku Zwinności Biznesowej i określania działań usprawniających.

  • Milestone (Kamień Milowy)

    Kamień Milowy to określony rezultat, zdarzenie lub punkt w czasie używany do oceny postępu osiągnięcia większego celu.

  • Minimum Marketable Feature, MMF

    Minimum Marketable Feature (MMF) to minimalna funkcjonalność potrzebna do zweryfikowania hipotezy korzyści z Funkcjonalności.

  • Minimum Viable Product, MVP

    Minimum Viable Product (MVP) to wczesna i minimalna wersja nowego rozwiązania, wystarczająca do udowodnienia lub obalenia hipotezy Epika.

  • Model-Based Systems Engineering, MBSE (Inżynieria Systemów Oparta na Modelach)

    Inżynieria Systemów Oparta na Modelach (MBSE) to praktyka opracowywania zestawu powiązanych modeli, które pomagają definiować, projektować, symulować i dokumentować opracowywany system.

  • Modified Fibonacci Sequence (Zmodyfikowany Ciąg Fibonacciego)

    Zmodyfikowany Ciąg Fibonacciego to względna sekwencja liczb (1, 2, 3, 5, 8, 13, 20, 40, 100), która odzwierciedla nieodłączną niepewność w szacowaniu pracy.

N

O

P

  • Pareto Analysis (Analiza Pareto)

    Analiza Pareto to technika stosowana podczas wydarzenia Inspekcji i Adaptacji w celu zawężenia liczby działań, które dają najbardziej znaczący ogólny efekt.

  • Participatory Budgeting, PB (Budżet Partycypacyjny)

    Budżet Partycypacyjny powstaje w wyniku procesu opartego na współpracy, którego celem jest alokowanie budżetu portfolio do jego strumieni wartości.

  • Personas (Persony)

    Persony to reprezentatywne charakterystyki osób, które używają lub mogłyby używać produktu.

  • Phase Gate (Bramki Faz)

    Bramki Faz to kamienie milowe oparte na sekwencyjnych, starszych podejściach do pomiaru postępu w rozwoju rozwiązań.

  • PI Objectives (Cele PI)

    Cele PI podsumowują cele biznesowe i techniczne, które zespoły i ARTy zamierzają osiągnąć w nadchodzącym PI oraz obejmują zarówno te cele, do których zespoły się zobowiązały (commited), a także te, do których się nie zobowiązały (uncommitted).

  • PI Planning

    PI Planning to cykliczne (realizowane w oparciu o kadencje) wydarzenie dla całego ART, które skupia zespoły i interesariuszy wokół wspólnej misji i wizji.

  • Plan-Do-Check-Adjust, PDCA (Zaplanuj-Wykonaj-Sprawdź-Dostosuj)

    Zaplanuj-Wykonaj-Sprawdź-Dostosuj (PDCA) jest podejściem do naukowej metody tworzenia hipotez, eksperymentowania i oceny wyników w celu radzenia sobie z niepewnością i budowania nowej wiedzy.

  • Planning Interval, PI

    Planning Interval (PI) to cykliczne (realizowane w oparciu o kadencje) i ograniczone czasowo wydarzenie, w którym Agile Release Trains dostarczają klientom ciągłą wartość zgodnie z Celami PI.

  • Portfolio

    Portfolio jest zestawiem strumieni wartości, które dostarcza ciągły przepływ wartościowych rozwiązań do klientów w ramach wspólnego modelu finansowania i zarządzania.

  • Portfolio Backlog

    Portfolio Backlog to system Kanban, służący do wychwytywania i zarządzania Biznesowymi oraz Enabler Epikami skupionymi na tworzeniu i rozwoju produktów, usług i rozwiązań portfolio.

  • Portfolio Canvas

    Portfolio Canvas definiuje Rozwojowe Strumienie Wartości w SAFe Portfolio, rozwiązania, strumienie przychodów, obsługiwanych klientów i inne kluczowe elementy biznesowe.

  • Portfolio Flow (Przepływ Portfolio)

    Przepływ Portfolio opisuje stan, w którym Lean Portfolio Management zapewnia ciągły przepływ nowych Epików do Solution Trains i ARTów, aby zrealizować wizję Portfolio i Kierunków Strategicznych.

  • Portfolio Kanban

    System Portfolio Kanban to metoda wizualizacji i zarządzania przepływem epików portfolio, od pomysłu poprzez analizę i implementację.

  • Portfolio SAFe

    Portfolio SAFe zapewnia strategię i finansowanie inwestycji, zwinne operacje portfolio oraz Lean governance dla jednego lub więcej strumieni wartości.

  • Portfolio Vision (Wizja Portfolio)

    Wizja Portfolio opisuje przyszły stan strumieni wartości i rozwiązań realizowanych w ramach portfolio.

  • Pre-Plan (Planowanie Wstępne)

    Planowanie Wstępne opisuje działania, które dopasowują i przygotowują ART w ramach Solution Train do planowania PI.

  • Problem-Solving Workshop (Warsztat Rozwiązywania Problemów)

    Warsztat Rozwiązywania Problemów to wydarzenie Inspekcji i Adaptacji (I&A), które zapewnia ustrukturyzowane podejście do identyfikowania pierwotnej przyczyny i działań mających na celu rozwiązanie problemów systemowych.

  • Product Management

    Product Management to funkcja odpowiedzialna za definiowanie pożądanych, opłacalnych, wykonalnych i utrzymywalnych rozwiązań, spełniających potrzeby klientów i wspierających rozwój w całym cyklu życia produktu.

  • Product Owner, PO

    Product Owner (PO) jest członkiem zwinnego zespołu odpowiedzialnym przede wszystkim za maksymalizację wartości dostarczanej przez zespół poprzez zapewnienie, że Team Backlog jest zgodny z potrzebami klientów i interesariuszy.

  • Product Owner (PO) Sync

    PO Sync to wydarzenie wykorzystywane do uzyskania wglądu w postępy ART w osiąganiu celów PI i do wprowadzania niezbędnych korekt.

R

  • Refactoring (Refaktoryzacja)

    Refaktoryzacja to czynność polegająca na ulepszaniu wewnętrznej struktury, działania kodu lub komponentu bez zmiany jego zewnętrznego zachowania.

  • Relative Estimation (Szacowanie Względne)

    Szacowanie Względne to technika używana do szybkiego porównywania wielkości i wartości pracy w systemie.

  • Release (Wydanie)

    Wydanie udostępnia wdrożone funkcjonalności użytkownikom końcowym.

  • Release on Demand (Wydawanie na Żądanie)

    Wydawanie na Żądanie to aspekt Continuous Delivery Pipeline (CDP), który pozwala na wydawanie nowych funkcjonalności natychmiast lub stopniowo w zależności od potrzeb biznesowych i klientów.

  • Release Train Engineer, RTE

    Release Train Engineer (RTE) jest przywódcą służebnym i coachem ARTu, który facylituje wydarzenia, procesy w ART oraz wspiera zespoły w dostarczaniu wartości.

  • Relentless Improvement (Nieustanne doskonalenie)

    Nieustanne doskonalenie to podstawowa wartość SAFe, która zachęca do uczenia się i rozwoju poprzez ciągłą refleksję i doskonalenie.

  • Roadmap (Roadmapa)

    Roadmapa to harmonogram wydarzeń i kamieni milowych, który prognozuje i komunikuje planowane produkty cząstkowe rozwiązania w horyzoncie czasowym.

S

  • SAFe

    SAFe to wiodący na świecie framework dla osiągnięcia Zwinności Biznesowej. SAFe integruje siłę Lean, Agile i DevOps w kompleksowy system operacyjny, który pomaga organizacjom rozwijać się w erze cyfrowej, poprzez dostarczanie innowacyjnych produktów i usług szybciej, bardziej przewidywalnie i w wyższej jakości.

  • SAFe Big Picture, BP

    SAFe Big Picture (BP) to wizualne przedstawienie struktury podstawowych ról, działań i artefaktów.

  • SAFe for Government (SAFe dla Sektora Publicznego)

    SAFe dla Sektora Publicznego to zestaw wzorców, które pomagają organizacjom sektora publicznego osiągać lepsze wyniki rozwoju rozwiązań poprzez wdrożenie wartości SAFe Lean-Agile, sposobu myślenia, pryncypiów i praktyk.

  • SAFe Implementation Roadmap (Roadmapa Implementacji SAFe)

    Roadmapa Implementacji SAFe obejmuje graficzną wizualizację roadmapy wraz z serią czternastu artykułów, które opisują strategię i uporządkowany zestaw działań pozwalających na skuteczne wdrożenie SAFe.

  • SAFe Lean Startup Cycle (Cykl SAFe Lean Startup)

    SAFe opiera się na dziesięciu stałych, fundamentalnych zasadach Lean-Agile. Te założenia i koncepcje ekonomiczne inspirują, a także informują o rolach i praktykach SAFe.

  • SAFe Lean-Agile Principles (Zasady SAFe Lean-Agile)

    SAFe opiera się na dziesięciu stałych, fundamentalnych zasadach Lean-Agile. Te założenia i koncepcje ekonomiczne inspirują, a także informują o rolach i praktykach SAFe.

  • SAFe Overview

    SAFe Overview to wizualizacja siedmiu podstawowych kompetencji Business Agility i wymiarów dla każdej z nich.

  • SAFe Practice Consultants, SPCs

    SAFe Practice Consultants (SPC) to certyfikowani agenci zmiany, którzy łączą swoją wiedzę techniczną na temat SAFe z wewnętrzną motywacją do ulepszania oprogramowania, systemów oraz zwinnych procesów biznesowych wewnątrz organizacji.

  • SAFe Scrum

    SAFe Scrum to zwinna metoda stosowana przez zespoły w ramach ARTów w celu dostarczenia wartości klienta w krótkim czasie. Zespoły SAFe Scrum używają Iteracji, systemów Kanban i wydarzeń Scrum do planowania, wykonywania, demonstrowania i retrospekcji swojej pracy.

  • SAFe Team Kanban

    SAFe Team Kanban jest zwinną metodą używaną przez zespoły w ramach ARTu (Agile Release Train) w celu zapewnienia ciągłego dostarczania wartości. Zespoły pracujące zgodnie z zasadami SAFe Team Kanban używają w codziennej pracy procesów opartych o przepływ pracy. Zespoły te działają w rytmie iteracji ARTu (Agile Release Train).

  • Scrum Master/Team Coach, SM/TC

    SAFe Scrum Master/Team Coach (SM/TC) jest przywódcą służebnym i coachem dla zwinnego zespołu, który facylituje wydarzenia, procesy zespołowe oraz wspiera zespoły i ART w dostarczaniu wartości.

  • Set-Based Design

    Set-Based Design (SBD) to praktyka rozwoju Lean, która utrzymuje elastyczność wymagań i opcji projektowych tak długo, jak to możliwe podczas procesu rozwoju.

  • Shared Services (Usługi Współdzielone)

    Usługi Współdzielone reprezentują specjalistyczne role, ludzi i usługi wymagane do osiągnięcia sukcesu ART lub Solution Train, ale które nie są dedykowane w pełnym wymiarze godzin.

  • Solution (Rozwiązanie)

    Solution (Rozwiązanie) to produkt, system lub usługa, która zapewnia wartość klientom wewnętrznym lub zewnętrznym.

  • Solution Architect (Architekt Rozwiązania)

    Architekt rozwiązań jest odpowiedzialny za zdefiniowanie i przekazanie wspólnej wizji technicznej i architektonicznej dla Solution Train, aby zapewnić, że opracowywane rozwiązanie będzie odpowiednie dla zamierzonego celu.

  • Solution Context (Kontekst Rozwiązania)

    Kontekst rozwiązania identyfikuje krytyczne aspekty środowiska, w którym rozwiązanie działa.

  • Solution Demo

    Solution Demo dostarcza interesariuszom zintegrowany obraz wkładu poszczególnych ARTów oraz dostawców. Celem jest również otrzymanie obiektywnego dowodu dokonań organizacji rozwijającej dane rozwiązanie oraz zebrania informacji zwrotnej.

  • Solution Intent

    Solution Intent jest to repozytorium, w którym utrzymujemy, zarządzamy i komunikujemy wiedzę dotyczącą bieżących i oczekiwanych projektów oraz zachowań rozwiązania.

  • Solution Management

    Solution Management jest funkcją odpowiedzialną za zdefiniowanie pożądanych, wykonalnych, opłacalnych i utrzymywalnych dużych rozwiązań. Rozwiązania powinny odpowiadać na potrzeby klientów oraz wspierać rozwój poprzez cykl życia rozwiązania.

  • Solution Train

    Solution Train jest organizacją utworzoną, aby budować duże rozwiązania, które wymagają koordynacji wielu ARTów i dostawców.

  • Solution Train Backlog

    Solution Train Backlog to system Kanban, służący do wychwytywania i zarządzania Capabilities (Możliwościami) i Enablerami dającymi możliwość na ulepszenie dużego rozwiązania i rozszerzenia jego Ścieżki Architektonicznej.

  • Solution Train Engineer, STE

    Solution Train Engineer (STE) jest przywódcą służebnym i coachem, który moderuje wydarzenia i procesy w ramach Solution Train. Koordynuje również pracę ARTów i dostawców oraz wspiera ARTy w dostarczaniu wartości.

  • Solution Train Flow (Przepływ Solution Train)

    Przepływ Solution Train opisuje stan, w którym Solution Train zapewnia klientowi ciągły przepływ wartościowych Capabilities (Możliwości).

  • Solution Vision (Wizja Rozwiązania)

    Wizja Rozwiązania reprezentuje przyszły stan opracowywanego rozwiązania. Służy jako odzwierciedlenie potrzeb klientów i interesariuszy oraz proponowanego produktu lub usługi, która ma zaspokoić te potrzeby.

  • Spanning Palette

    Spanning Palette zawiera rozmaite role i artefakty, które mogą być użyte przez poszczególne zespoły, ART, duże rozwiązanie (Large Solution), lub w kontekście portfolio.

  • Spike

    Spike to rodzaj eksploracyjnego Enabler Story, która pozwala zdobyć wiedzę niezbędną do zmniejszenia ryzyka w danym podejściu technicznym, lepszego zrozumienia wymagania lub zwiększenia wiarygodności oszacowania.

  • Sprint

    Sprint to termin Scrum określający to, co SAFe definiuje jako iterację.

  • Stories (Historyjki)

    Stories (Historyjki) są krótkimi opisami małej części oczekiwanej funkcjonalności napisanymi z perspektywy użytkownika.

  • Story Map

    Story Map to technika Design Thinking, która organizuje sekwencję Historyjek Użytkownika zgodnie z zadaniami wykonywanymi w konkretnym celu przez użytkownika

  • Story Point

    Story Point to pojedyncza, względna liczba używana do oszacowania Historyjek Użytkowników z uwzględnieniem wielkości, złożoności, wiedzy i niepewności.

  • Strategic Themes (Kierunki Strategiczne)

    Kierunki Strategiczne są biznesowymi celami na poziomie portfolio, które zapewniają wyróżnik konkurencyjności i przewagę strategiczną. Dostarczają kontekst biznesowy dla strategii portfolio i podejmowania decyzji, reprezentując aspekty intencji strategicznej organizacji.

  • Sunk Costs (Koszty utopione)

    Koszt utopiony to pieniądze, które zostały już wydane i nie można ich odzyskać.

  • Supplier (Dostawca)

    Supplier (Dostawca) jest wewnętrzną lub zewnętrzną organizacją, która rozwija i dostarcza komponenty rozwiązania, podsystemy lub usługi dla ARTu oraz Rozwojowego Strumienia Wartości.

  • Analiza SWOT

    Analiza SWOT jest techniką planowania strategicznego stosowaną do identyfikacji mocnych i słabych stron, szans i zagrożeń dla portfela SAFe.

  • System Architect (Architekt Systemu)

    System Architect (Architekt Systemu) jest odpowiedzialny za zdefiniowanie i komunikowanie wspólnej wizji technicznej i wizji architektonicznej dla rozwiązania rozwijanego w ramach ART.

  • System Demo

    System Demo dostarcza interesariuszom zintegrowany obraz nowych funkcjonalności dostarczanych w ostatniej iteracji przez wszystkie zespoły w ramach ART. Każde demo dostarcza obiektywne mierniki postępu i szansę na uzyskanie informacji zwrotnej.

  • System Team (Zespół Systemowy)

    Zespół Systemowy jest wyspecjalizowanym, zwinnym zespołem, który udziela wsparcia w procesie budowania i wspierania środowiska deweloperskiego, włączając rozwój i utrzymanie Continuous Delivery Pipeline. Może również wspierać integrację rozwiązań, testów end-to-end rozwiązania, podejścia i praktyk DevOps, wdrażanie i wydawanie na żądanie.

  • Systems Thinking (Myślenie Systemowe)

    Myślenie Systemowe to holistyczne podejście, które uwzględnia wszystkie aspekty systemu i jego środowiska dla projektowania, rozwoju, wdrażania i utrzymania.

T

  • Team and Technical Agility, TTA (Zwinność Techniczna i Zespołowa)

    Kompetencja Zwinność Techniczna i Zespołowa opisuje krytyczne umiejętności, zasady i praktyki, które wysokowydajne, zwinne zespoły w ramach ARTu (Agile Release Train) używają w celu tworzenia wysokiej jakości rozwiązań dla swoich klientów.

  • Team Backlog

    Team Backlog jest systemem Kanban, który jest używany w celu wychwycenia i zarządzania historyjkami użytkowników i Enablerami, służącymi rozwijaniu budowanego rozwiązania.

  • Team Flow (Przepływ Zespołu)

    Przepływ Zespołu opisuje proces, w którym zespoły Agile zapewniają ciągły przepływ wartości do klienta.

  • Team Sync

    Team Sync to krótkie spotkanie (zazwyczaj 15 minut lub mniej), zwykle odbywające się codziennie, w celu sprawdzenia postępów w realizacji celów zespołu, komunikacji i dostosowania nadchodzących, zaplanowanych prac.

  • Team Topologies (Topologie zespołu)

    Topologie zespołów opisują cztery wzorce organizacyjne, które można wykorzystać do organizacji zwinnych zespołów i ARTów.

  • Test-Driven Development, TDD

    Test-Driven Development (TDD) to sposób myślenia i praktyka, która zakłada zaprojektowanie i wykonanie testów jeszcze przed wdrożeniem kodu danego komponentu lub systemu.

  • TOWS Analysis (Analiza TOWS)

    Analiza TOWS to "narzędzia myślowe" używane w połączeniu z analizą SWOT, aby pomóc zidentyfikować strategiczne opcje rozwoju portfela SAFe.

U

  • U-curve Optimization (Krzywa Kosztów Transakcji i Utrzymania)

    Krzywa Kosztów Transakcji i Utrzymania pozwala określić optymalną wielkość paczek, znajdując punkt, w którym suma kosztów transakcji i kosztów utrzymania jest najniższa.

V

  • Value Management Office, VMO

    Value Management Office (VMO) to funkcja organizacyjna odpowiedzialna za facylitowanie procesu Lean Portfolio Management oraz za wspieranie doskonałości operacyjnej oraz Lean Governance w ramach transformacji Lean-Agile.

  • Value Stream (Strumień Wartości)

    Strumień Wartości to sekwencja działań obejmująca wszystkich ludzi, systemy, informacje i materiały potrzebne do dostarczenia wartości klientowi.

  • Value Stream Coordination (Koordynacja Strumienia Wartości)

    Koordynacja Strumienia Wartości opisuje, jak zarządzać zależnościami między Strumieniami Wartości i wykorzystywać możliwości, które istnieją we wzajemnych powiązaniach.

  • Value Stream Identification (Identyfikacja Strumienia Wartości)

    Identyfikacja Strumienia Wartości jest działaniem służącym do identyfikacji Operacyjnych Strumieni Wartości oraz wspierających je, Rozwojowych Strumieni Wartości.

  • Value Stream KPIs (Kluczowe Wskaźniki Strumienia Wartości)

    Value Stream KPIs (Kluczowe Wskaźniki Strumienia Wartości) są policzalnymi miernikami używanymi w celu oceny, jak dany strumień wartości sprawuje się względem postawionych celów biznesowych.

  • Value Stream Management, VSM (Zarządzanie Strumieniem Wartości)

    Zarządzanie Strumieniem Wartości (VSM) jest dyscypliną przywódczą i techniczną, która maksymalizuje przepływ wartości biznesowej w całym cyklu życia rozwiązania.

  • Value Stream Mapping (Mapowanie Strumienia Wartości)

    Mapowanie Strumienia Wartości to działanie służące do identyfikacji poszczególnych kroków w przepływie pracy i opóźnień między krokami.

  • Value Streamlet (Częściowy Strumień Wartości)

    Częściowy Strumień Wartości to mniejszy, w dużej mierze niezależny, przepływ wartości w Rozwojowym Strumieniu Wartości, który dostarcza wartość swoim tempem zgodnie z potrzebami Klienta.

  • Verification and validation, V&V (Weryfikacja i walidacja)

    Weryfikacja i walidacja to procesy stosowane w celu zapewnienia, że produkt, usługa lub system są zaprojektowane zgodnie z intencją rozwiązania i nadają się do zamierzonego celu.

W

  • Weighted Shortest Job First, WSJF

    Weighted Shortest Job First (WSJF jest modelem priorytetyzacji używanym do sekwencjonowania pracy celem maksymalizacji wartości ekonomicznej. W SAFe WSJF jest szacowane jako względny koszt opóźnienia podzielony przez względną wielkość pracy do wykonania.

  • Work in Process (Praca w Toku)

    Praca w Toku (WIP) reprezentuje wszystkie aktywne elementy pracy w systemie.

5

  • 5 Whys

    5 Whys to sprawdzona technika rozwiązywania problemów wykorzystywana do badania związków przyczynowo-skutkowych leżących u podstaw konkretnego problemu w ramach Inspekcji i Adaptacji.